被子植物分类的原则

多数学者认为，古代裸子植物的本内苏铁类 <font>(Bennettitales)</font> 的两性孢子叶球，最接近于被子植物的花，它的大孢子叶在中间，小孢子叶在下方，二者皆为多数，分离、排列于一个突出的轴上，其外侧包被着不育性的孢子叶。因此认为早期被子植物也具有类似的性状。也就是说，这些性状是原始性的表现。同时，根据被子植物化石，最早出现的多为常绿、木本植物，以后随气体和地质条件的变化，产生了落叶的和草本的类群，由此可确认落叶、草本、叶形多样化、输导功能完善化等是次生的性状。再者根据花、果的演化趋势，具有向着经济、高效的方向发展和特点，由此确认花被退化或分化、花序复杂花、子房下位等都是次生的性状。基于上述认识，一般公认的形态构造的演化趋势和分类原则如下：

<font><span>表</span> <span><font> </font> </span> <span>被子植物形态性状的演化趋势</span> </font>

<font><span>茎</span> <span><font><span><font> </font> </span> 1. </font> </span> <span>木本</span> <span><font><span><font> </font> </span> 1. </font> </span> <span>草本</span> </font>

<font><span><font>2. </font> </span> <span>直立</span> <span><font><font><span> </span> <span> </span> </font> 2. </font> </span> <span>缠绕</span> </font>

<font><span><font>3. </font> </span> <span>无导管只有管胞</span> <span><font><span><font> </font> </span> 3. </font> </span> <span>有导管</span> </font>

<font><span>叶</span> <span><font><span><font> </font> </span> 5. </font> </span> <span>常绿</span> <span><font><span><font> </font> </span> 5. </font> </span> <span>落叶</span> </font>

<font><span><font>6. </font> </span> <span>单叶全缘，羽状脉</span> <span><font><span><font> </font> </span> 6. </font> </span> <span>叶形复杂化，掌状脉</span> </font>

<font><span><font>8. </font> </span> <span>花单生</span> <span><font><span><font> </font> </span> 8. </font> </span> <span>花形成花序</span> </font>

<font><span><font>9. </font> </span> <span>聚伞类花序</span> <span><font><span><font> </font> </span> 9. </font> </span> <span>总状类花序</span> </font>

<font><span><font>10. </font> </span> <span>两性花</span> <span><font><span><font> </font> </span> 10 .</font> </span> <span>单性花</span> </font>

<font><span><font>11. </font> </span> <span>雌雄同株</span> <span><font><span><font> </font> </span> 11 .</font> </span> <span>雌雄异株</span> </font>

<font><span><font>12. </font> </span> <span>花部呈螺旋状排列</span> <span><font><span><font> </font> </span> 12 .</font> </span> <span>花部呈轮状排列</span> </font>

<font><span><font>13. </font> </span> <span>花的各部多数而不固定</span> <span><font><font><span> </span> <span> </span> </font> 13. </font> </span> <span>花的各部数目不多，有定数</span> <span><font>(3,4</font> </span> <span>或</span> <span><font>5)</font> </span></font>

<font><font><span>花</span> <span><font><span><font> </font> </span> 14. </font> </span> <span>花被同形，不分化为萼片和花瓣</span> <span><font><span><font> </font> </span> 14. </font> </span> <span>花被分化为萼片和花瓣，或退</span> <span>化为单被花、无被花</span> </font></font>

<font><font><span><font>15. </font> </span> <span>花各部离生</span> <span><font><font><span> </span> <span> </span> </font> 15. </font> </span> <span>花各部合生</span> <span><font><font><span> </span> </font> </font> </span></font></font>

<font><font><font><span><font>16. </font> </span> <span>整齐花</span> <span><font><span><font> </font> </span> 16. </font> </span> <span>不整齐花</span> </font></font></font>

<font><font><font><span><font>17. </font> </span> <span>子房上位</span> <span><font><span><font> </font> </span> 17. </font> </span> <span>子房下位</span> </font></font></font>

<font><font><font><span><font>18. </font> </span> <span>花粉粒具单沟，二细胞</span> <span><font><span><font> </font> </span> 18. </font> </span> <span>花粉粒具</span> <span><font>3</font> </span> <span>沟或多孔，三细胞</span> </font></font></font>

<font><font><font><span><font>19. </font> </span> <span>胚珠多数，二层珠被，厚珠心</span> <span><font><span><font> </font> </span> 19. </font> </span> <span>胚珠少数，一层珠被，薄珠心</span> </font></font></font>

<font><font><font><span>果</span> <span><font><span><font> </font> </span> 21. </font> </span> <span>单果、聚合果</span> <span><font><span><font> </font> </span> 21. </font> </span> <span>聚花果</span> </font></font></font>

<font><font><font><span>种</span> <span><font><span><font> </font> </span> 23. </font> </span> <span>种子有发育的胚乳</span> <span><font><span><font> </font> </span> 23. </font> </span> <span>无胚乳，种子萌发所需的营养</span> </font></font></font>

<font><font><font><span>物质贮藏在子叶中</span> </font></font></font>

<font><font><font><font><span>生</span> <span><font><span><font> </font> </span> 25. </font> </span> <span>多年生</span> <span><font><font><span> </span> <span> </span> </font> 25. </font> </span> <span>一年生</span> </font></font></font></font>

<font><font><font><font><font><span>但是我们要全面地、辨证地看待这些原则，不能孤立地、片面地根据一、二个性状，就给一种植物下一个进化还是原始的结论。这是因为</span> <span> <span><font>(1) </font> </span> </span> <span>同一性状，在不同植物中的进化意义不是绝对的。例如：对于一般的两性花、多胚珠、胚小，认为是原始的性状，而在兰科中，恰恰是进化的标志。</span> <span>(2) </span> <span>各器官的进化是不同步的。常可见到，在同一植物上，有些性状是相当进化，另一些性状则保留原始性；而在另一些植物中恰恰相反。心须认识到这些原则的相对性，而并非绝对的。</span> </font></font></font></font></font>